دسیکاتور چیست؟
دسیکاتور به انگلیسی (desiccator) یکی از ابزارهای آزمایشگاهی است که برای خشک کردن مواد جامد به ویژه رسوبات استفاده می شود .
بوته های چینی بر روی پایه هایی در دسیکاتور قرار گرفته و درب دسیکاتور با روغنی چفت می شود.(برای جلوگیری از اتلاف انرژی) و باعث می شود دمای بسیار بالایی در دسیکاتور ایجاد شود.
موارد کاربرد دسیکاتور
خشک کن ها محفظه های قابل آب بندی حاوی مواد خشک کننده هستند که برای حفظ اقلام حساس به رطوبت مانند کاغذ کلرید کبالت برای مصارف دیگر استفاده می شوند. استفاده متداول از دسیکاتورها برای محافظت از مواد شیمیایی که رطوبت سنج هستند یا اینکه با آب واکنش می دهند در مقابل رطوبت است.
محتویات دسیکاتورها هر زمان که دسیکاتورها باز می شوند در معرض رطوبت هوا قرار می گیرند. همچنین برای رسیدن به رطوبت کم به مدتی زمان نیاز دارد. از این رو آنها برای نگهداری مواد شیمیایی که به سرعت یا به شدت با رطوبت اتمسفر واکنش می دهند مانند فلزات قلیایی مناسب نیستند. یک جعبه دستکش یا دستگاه از نوع شلنک ممکن است برای این اهداف مناسب تر باشد.
گاهی اوقات از خشک کن ها برای حذف آثار آب از یک نمونه تقریباً خشک استفاده می شود. در جایی که یک خشک کن به تنهایی رضایت بخش نیست، نمونه ممکن است در دمای بالا با استفاده از تپانچه خشک کن آبدرهالدن خشک شود.
اجزای تشکیل دهنده دسیکاتور
- محفظه پایینی دسیکاتور حاوی توده های سیلیکاژل، آهک زنده تازه کلسینه شده، دریریت یا کلرید کلسیم بی آب (نه به اندازه موثر) برای جذب بخار آب است.
- ماده ای که نیاز به خشک شدن دارد در محفظه بالایی قرار می گیرد، معمولاً روی یک صفحه یا سکوی سرامیکی لعابدار و سوراخ دار.
- لبه شیشه ای درب دسیکاتور باید با لایه نازکی از گریس خلاء، ژله نفتی یا روان کننده دیگر چرب شود تا از آب بندی هوا مطمئن شود.
انواع دسیکاتور
دسیکاتورها در دو نوع ساده و شیردار هستند.
دسیکاتور ساده و بدون شیر به شکل قابلمه است و موادی که باید خشک نگه داشته شوند داخل آن قرار داده می شوند.
دسیکاتور شیردار (خلأ) شامل شیری است که به پمپ خلأ وصل می شود و از این طریق هوا و رطوبتی که داخل دستگاه است تخلیه می شود. در نوع شیردار بخش پایینی که محل گذاشتن مواد جاذب رطوبت است وجود ندارد. در دسیکاتور شیردار وقتی ماده داخل دستگاه قرار می گیرد چند بار شیر پمپ خلأ باز و بسته می شود تا هوای داخل آن خارج شود.
سایر توضیحات دسیکاتور
- در مصارف آزمایشگاهی رایج ترین دسیکاتورها دایره ای شکل و از شیشه سنگین ساخته می شوند.
- معمولاً یک سکوی قابل جابجایی وجود دارد که اقلامی که قرار است خشک شوند روی آن قرار می گیرند.
- ماده خشک کننده، معمولاً یک جامد بی اثر مانند سیلیکاژل، فضای زیر سکو را پر می کند.
- سیلیس با رنگ متغیر ممکن است برای نشان دادن اینکه چه زمانی باید تجدید شود استفاده شود.
- همیشه حتی زمانی که دستگاه خالی از نمونه است باید درب آن بسته باشد تا ماده جاذب آن از رطوبت اشباع نشود.
- هنگام جابه جایی دستگاه باید قسمت درب و بدنه را محکم نگه داشت چون کناره درب چرب است و ممکن است سر بخورد.
- ژل های اندیکاسیون معمولاً از آبی به صورتی تغییر می کنند ، زیرا رطوبت را جذب می کنند. اما ممکن است از رنگ های دیگر نیز استفاده شود.
