شیکر آزمایشگاهی و انواع مختلف آن چیست؟

شیکر آزمایشگاهی چیست؟

شیکر آزمایشگاهی از سری دستگاه های آزمایشگاهی است که برای مخلوط کردن، ترکیب کردن یا هم زدن مواد در یک لوله یا فلاسک با تکان دادن آنها استفاده می شود. شیکر آزمایشگاهی عمدتا در زمینه های شیمی و زیست شناسی استفاده می شود. یک شیکر حاوی یک تخته نوسانی است که برای قرار دادن فلاسک ها، لیوان ها یا لوله های آزمایش استفاده می شود. شیکر آزمایشگاهی در هنگام مواجهه با مواد با حجم زیاد یا زمانی که به هم زدن همزمان نیاز است، انتخاب ارجح است.

انواع حرکات شیکرهای آزمایشگاهی

حرکات شیکرهای آزمایشگاهی شامل حرکت های دورانی، رفت و برگشتی، چرخشی، الاکلنگی و زاویه دار و لرزشی هستند. شیکر ها در ابعاد گوناگونی جهت قرار گرفتن ارلن، بالن، پلیت یا میکرو پلیت را دارند. در آزمایشگاه ها معمولا از چندین دستگاه شیکر با قابلیت های متفاوت استفاده می شود. انواع خاصی از شیکر ها قدرت گرمادهی تا دمای خاصی را دارند. در برخی آزمایشات دما اهمیت فراوانی می یابد و باید تا درجه خاصی سرد و یا گرم بشوند.

انواع مختلف شیکر آزمایشگاهی

شیکر ورتکس

شیکر ورتکس یا شیکر لوله یک دستگاه معمولا کوچک است که برای تکان دادن یا مخلوط کردن نمونه های داخل لوله و ویال های کوچک استفاده می شود. برجسته ترین ویژگی آن این است که با قرار دادن ویال روی صفحه تکان دهنده و روشن کردن آن توسط کاربر کار می کند. بنابراین، ویال همراه با صفحه تکان داده می شود. شیکر ورتکس از نظر تنظیم سرعت بسیار متغیر است، زیرا سرعت تکان دادن را می توان با چرخاندن یک سوئیچ به طور مداوم در حین تکان دادن تغییر داد.

شیکر صفحه ای

شیکر صفحه ای دارای یک تخته میز است که به صورت افقی نوسان می کند. مایعاتی که قرار است هم زده شوند در لیوان‌ها، شیشه‌ها یا فلاسک‌های ارلن که روی میز قرار می‌گیرند یا گاهی در لوله‌های آزمایش یا ویال‌هایی که در سوراخ‌هایی در صفحه قرار می‌گیرند، نگهداری می‌شوند. شیکرهای صفحه ای را می‌توان با سیستم‌های دیگر مانند میکسرهای چرخشی برای سیستم‌های کوچک ترکیب کرد.

شیکر اوربیتالی

شیکر اوربیتالی دارای حرکت تکان دهنده دایره ای با سرعت آهسته (25-500 دور در دقیقه) است. این محصول در آزمایشگاه های میکروبی جهت تهیه محیط کشت مناسب است. برخی از ویژگی های آن این است که لرزش ایجاد نمی کند و در مقایسه با سایر انواع شیکر حرارت کم تولید می کند که آن را برای کشت میکروب ها ایده آل می کند. علاوه بر این، می توان آن را با قرار دادن آن در دستگاه انکوباتور تغییر داد تا به دلیل دمای پایین و ارتعاشات آن، شیکر انکوباتور ایجاد شود.

شیکر انکوباتور

شیکر انکوباتور (یا شیکر حرارتی) را می توان ترکیبی از انکوباتور و شیکر در نظر گرفت. شیکر انکوباتور توانایی تکان دادن و در عین حال شرایط بهینه را برای انکوباتور میکروب ها یا تکثیر DNA حفظ می کند. این مدل شیکر بسیار مفید است، زیرا برای رشد یک سلول، به اکسیژن و مواد مغذی نیاز است که نیاز به تکان دادن دارند تا بتوانند به طور مساوی در محیط کشت توزیع شوند.

شیکر خورشیدی یا روتو شیکر

شیکر خورشیدی یا روتوشیکر به دلیل قابلیت چرخش صفحه با زاویه های متفاوت نسبت به خط افق یکی از پرکاربرد ترین شیکر های آزمایشگاهی است. روتوشکیر همانند شیکر های دیگر برای مخلوط کردن و چرخاندن نمونه های آزمایشگاهی با سرعت و زاویه قابل تنظیم می باشد. نوع خورشیدی آن بیشترین کاربرد را در بخش هماتولوژی آزمایشگاه های تشخص طبی جهت انجام تست های مربوطه داشته و نوع صفحه ای آن در دیگر بخش های آزمایشگاه قابل استفاده می باشد.

مقایسه شیکر آزمایشگاهی و میکسر آزمایشگاهی

شیکر و میکسر آزمایشگاهی (همزن مکانیکی) وظیفه ایجاد ترکیبی همگن از محلول را دارند و هر دو در آزمایشگاه های دارویی، شیمیایی، صنایع غذایی، آب و فاضلاب و … کاربرد فراوانی دارند.

شیکرها صفحاتی دارند که با لرزش آن ها به سمت عقب و جلو یا به صورت دایره ای ، موجب هم زدن نمونه‌ قرارگرفته بر روی آن می شوند، اما میکسرهای آزمایشگاهی از تیغه یا پره برای هم زدن نمونه استفاده می کنند. همچنین شیکرهای آزمایشگاهی از نظر فیزیکی به نمونه آسیب وارد نمی کنند اما میکسر آزمایشگاهی ممکن است به دلیل هم زدن زیاد به نمونه آسیب وارد نماید.